Na łamach naszego bloga wielokrotnie wskazywaliśmy krąg osób uprawnionych do zachowku po spadkodawcy – zstępnych, małżonku oraz rodzicach spadkodawcy. Oprócz samego uprawnienia do dochodzenia zapłaty kwoty na pokrycie zachowku, wynikającego wprost z treści art. 991 §2 Kodeksu Cywilnego, konstrukcja omawianego uprawnienia może przynieść wymierne korzyści procesowe.
Wynikają one z możliwości dochodzenia uprawnień opartych na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej, przy wspólnej właściwości sądu dla każdego roszczenia z osobna i wszystkich wspólnie – tzw. współuczestnictwa formalnego (art. 72 §1 ust. 2 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Dochodzenie roszczeń z tytułu prawa do zachowku często następuje w tym trybie.
Osoby dochodzące roszczeń na zasadzie współuczestnictwa formalnego mogą być reprezentowane przez jednego pełnomocnika, ponadto każda z nich wnosi opłatę od pozwu odpowiednio do swojego roszczenia. Oznacza to, że jeżeli przykładowo dwie osoby dochodzą zapłaty w sumie 200.000 zł tytułem zachowku, każda wnosi opłatę od żądanych dla siebie 100.000 zł. Dużym ułatwieniem jest jedno postępowanie dowodowe, w przypadku np. konieczności przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Uczestnicy postępowania często są zobligowani do pokrycia zaliczki na poczet jego wynagrodzenia. Jeżeli w sprawie mamy do czynienia ze współuczestnictwem, podmioty współuczestniczące pokrywają owe zaliczki jedynie częściowo.
W przypadku osób uprawnionych do zachowku po danym spadkodawcy mamy do czynienia z wypełnieniem warunków koniecznych do dochodzenia roszczenia na zasadzie współuczestnictwa formalnego – podstawę stanowi bowiem jednakowa podstawa prawna (art. 991 §2 Kodeksu Cywilnego), faktyczna (śmierć jednego spadkodawcy) a dochodzone roszczenie jest jednego rodzaju (zapłata). Jedynym elementem mogącym zablokować dochodzenie roszczeń z tytułu zachowku na zasadzie współuczestnictwa formalnego jest spór pomiędzy uprawnionymi, np. w przedmiocie skuteczności wydziedziczenia. Wówczas bowiem żądania poszczególnych zachowkobiorców mogą być rozbieżne, co zaprzecza koncepcji współuczestnictwa formalnego.
Osoby będące w kręgu uprawnionych do zachowku to ludzie co do zasady spokrewnieni, często pozostający w stałych kontaktach. W przypadku braku konfliktu pomiędzy uprawnionymi Kancelaria podejmuje prowadzenie sprawy w warunkach współuczestnictwa formalnego.
Zapraszamy do kontaktu z nami w sprawach z zakresu roszczeń zachowkowych, także w sytuacji wysuwania żądania przez kilka osób.
