Jak kształtuje się odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe przed i po dziale spadku?

W związku z tym, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe inaczej wygląda przed działem spadku a inaczej po jego dokonaniu, zasadnym jest krótkie wytłumaczenie tego zagadnienia w oparciu o przepisy prawa. Zapraszamy do lektury.

Odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe przed działem spadku

Zgodnie z art. 1034 § 1 Kodeksu cywilnego:

Do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów.

Z powyższego przepisu wynika, iż spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Kodeks cywilny przedstawia nam istotę odpowiedzialności solidarnej w art. 366 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich spadkobierców łącznie, od kilku z nich lub od każdego spadkobiercy z osobna – w zależności od tego jak wierzyciel uważa za słuszne. Zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze spadkobierców zwalnia pozostałych. W przypadku zapłaty przez jednego spadkobiercę może on w drodze regresy żądać spłaty przez pozostała spadkobierców.

Odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe po dziale spadku

W myśl §2 art. 1034 Kodeksu cywilnego:

Od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów.

Z artykułu tego wynika, że po dziale spadku spadkobierca odpowiada samodzielnie w stosunku do wielkości swojego udziału w majątku spadkowym. Podkreślenia wymaga, iż spadkobierca odpowiada całym swoim majątkiem zarówno spadkowym jak i osobistym jednak tylko do określonej wartości aktywów spadku. To oznacza, że obciąża go część długu proporcjonalna do wielkości przypadającego mu udziału w spadku.

Na uwagę zasługuje również fakt, że art. 1034 §2 Kodeku cywilnego ma zastosowanie jeśli spadkobierca przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, natomiast jeśli spadek został przyjęty wprost wówczas spadkobierca odpowiada bez ograniczeń za długi spadkowe.

Kwestią wartą uwagi jest również odpowiedzialność za długi spadkowe będących źródłem świadczenia niepodzielnego – czyli takiego, które nie może być spełnione częściowo bez istotnych zmian przedmiotu lub wartości. Zgodnie z art. 380 § 1 Kodeksu cywilnego spadkobiercy zobowiązani do świadczenia niepodzielnego odpowiadają solidarnie czyli tak jak przed działem spadku.

W sytuacji gdy w skład spadku nie wchodzą żadne aktywa to odpowiedzialność spadkobiercy jest zerowa (Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrok z dnia 1 grudnia 2016 r., sygn. akt VI U 685/16).