Kiedy przedawnia się roszczenie o zachowek?

Wielu z Państwa zadaje nam pytania na temat przedawnienia się zachowku. Czy roszczenie się przedawnia? Jeśli tak, to kiedy? Co przerywa bieg przedawnienia? Jeśli chcecie Państwo dowiedzieć się nieco więcej o roszczeniach z tytułu zachowku, i o tym, kiedy się one przedawniają, zapraszamy do dalszej lektury.

Na wstępie należy przypomnieć, że prawo do zachowku przysługuje ściśle określonej grupie osób, tj.: zstępnym, rodzicom oraz małżonkowi.

Spadkobierca, który jest zobowiązany do zaspokojenia roszczeń z tytułu zachowku, nie jest dłużnikiem, aż do czasu wystąpienia wobec niego z roszczeniem o skonkretyzowanej wysokości. Oznacza to, że dopóki nie otrzyma on roszczenia, nie musi podejmować żadnych działań w tym kierunku. Łatwo tutaj zauważyć swobodę decyzji o dochodzeniu do zachowku. To uprawniony decyduje, czy chce naprawdę uzyskać zachowek.

Okres pięciu lat!

Według polskiego Kodeksu Cywilnego, roszczenia z tytułu zachowku przedawniają się w terminie pięciu lat od ogłoszenia testamentu (gdy został sporządzony testament), albo w terminie pięciu lat od otwarcia spadku (gdy testament nie został sporządzony), czyli od chwili śmierci spadkodawcy. Od tego momentu uprawniony może wystąpić z roszczeniem o zachowek i ubiegać się o zapłatę skonkretyzowanej sumy pieniędzy. Nie oznacza to jednak, że po upływie terminu pięciu lat osoba uprawniona do zachowku nie może wystąpić z roszczeniem.

Co się więc stanie, gdy przedawniło się nasze roszczenie o zachowek?

Dłużnik może uchylić się od jego spełnienia! W praktyce przebiega to w ten sposób, że dłużnik podnosi po prostu zarzut przedawnienia, i uchyla się od zapłaty. Ważne jest, żeby dłużnik sam podniósł ten zarzut, gdyż Sąd nie może tego zrobić za nas. Oznacza to, że gdy nie podniesiemy zarzutu przedawnienia, roszczenie o zachowek będzie.

Przerwanie biegu przedawnienia

Cytując wyrok SN z 15.5.2013 r. (III CSK 302/12) – “wszczęcie przez spadkobiercę zobowiązanego do zapłaty zachowku przeciwko uprawnionemu do zachowku sprawy o ustalenie bezskuteczności wydziedziczenia nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia o zachowek”.

Linia orzecznicza:

I ACa 573/16:

„Powódka D. O. – K. wniosła o zasądzenie od pozwanej I. Z. kwoty 100.000 złotych z tytułu należnego zachowku z odsetkami od daty wniesienia pozwu oraz kosztami procesu. Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Ł. oddalił powództwo oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3.617 złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu.”

I C 178/16

„Okoliczność ta ostatecznie nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia, albowiem powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia roszczenia o zachowek, zaś względem pozwanego L. T. z uwagi na brak po jego stronie obowiązku zapłaty zachowku.”

W przypadku pytań lub wątpliwości zachęcamy Państwa do kontaktu z naszą Kancelarią. Chętnie odpowiemy na wszystkie pytania.