Wśród najczęściej zadawanych pytań podczas porad prawnych w kancelarii jest proces obliczania oraz wysokość zachowku. W dzisiejszym wpisie postaramy się wyjaśnić w jaki sposób liczymy zachowek.
Obliczając zachowek należy ustalić, jaki udział przypadałby osobie, jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu.
Ile wynosi zachowek?
Według art. 991 Kodeksu Cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony na czas śmierci spadkodawcy jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś przypadkach – połowa wartości tego udziału. Co ciekawe, bierze się również pod uwagę spadkobierców niegodnych oraz takich, którzy odrzucili spadek. Zachowku nie dostaną jednak osoby, które zrzekły się spadku bądź zostały skutecznie wydziedziczone w testamencie.
Wyliczanie wartości nominalnej zachowku
Wyliczanie wartości nominalnej zachowku to proces skomplikowany i czasochłonny. Wymaga on prześledzenia całej historii rodzinnej pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercą oraz dokonanych darowizn. Nie uwzględnia się przy tym zapisów zwykłych oraz poleceń. W przypadku jednak zapisów windykacyjnych oraz darowizn udzielonych spadkobiercy przez spadkodawcę, masa spadkowa ulegnie powiększeniu. Wyjątkiem będą tutaj drobne darowizny – zwyczajowo przyjęte, bądź darowizny dokonane przed więcej niż dziesięciu laty w stosunku do osób niebędących spadkobiercami, licząc wstecz od otwarcia spadku. W sytuacji, w której do zachowku uprawniony jest małżonek, do wartości spadku nie zalicza się darowizn dokonanych przed wstąpieniem w związek małżeński.
Przykład:
Pan Jarosław pozostawił po śmierci majątek wart 20.000 zł. Jedynym spadkobiercą uczynił on swoją narzeczoną Marię. Rok przed swoją śmiercią dokonał on jednak umowy darowizny z Marią. Przekazał on jej dom wart 1 000 000 zł oraz mieszkanie warte 500.000 zł. Nie pozostawił on nic swojej jedynej córce – Kasi. Kasia ma więc prawo do zachowku. Jest ona osobą pełnoletnią, i byłaby jedyną spadkobierczynią, jeżeli pan Jarosław nie sporządził testamentu. Masa spadkowa wynosi się 1 000 000 zł + 500.000 zł + 20.000 zł = 1 520 000 zł. Córka Kasia otrzymałaby zachowek wynoszący 1 520 000 zł x ½ = 760 000 zł.
W przypadku pytań zapraszamy do kontaktu telefonicznego lub maila z Zespołem Kancelarii Bona Artis.
