Zachowek
Zachowek – kiedy się należy?
Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która generuje wiele pytań ze strony klientów naszej Kancelarii. Ustawa Kodeks cywilny reguluje przepisy dotyczące zachowku, jednakże nie każdy rozumie, co one tak naprawdę znaczą. W dzisiejszym wpisie wyjaśnimy szerzej pojęcie zachowku oraz opiszemy sytuację, w których nam się zachowek należy. Zapraszamy do lektury.
Prawo do zachowku jest bardzo specyficzną instytucją. Pozwala ono na ingerencję w wolę spadkodawcy już po jego śmierci. Zachowek przysługuje zarówno wtedy, gdy spadkodawca pozostawił testament, jak i wtedy, gdy zachodzi dziedziczenie ustawowe.
Komu przysługuje prawo do zachowku?
Kodeks cywilny wyraźnie reguluje listę osób, której przysługuje zachowek. Są to zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołanie do spadku z ustawy (art. 991 § 1 KC). Co ciekawe, w spisie tych osób nie znajduje się rodzeństwo spadkodawcy, ani nikt z dalszych krewnych. Warto tutaj jeszcze dodać, że osoba przysposobiona przez spadkodawcą również jest uprawniona do zachowku tak, jak gdyby była jego dzieckiem, zaś osoba, która przysposobiła spadkodawcą – tak, jak gdyby była jego rodzicem.
Prawa do zachowku będę pozbawione jednak osoby wydziedziczone. Mówi o tym art. 1008 Kodeksu cywilnego:
„Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.”
Kto jeszcze będzie pozbawiony zachowku?
- małżonek pozostający ze spadkodawcą w separacji sądowej,
- osoby, które nie mogą lub nie chcą dziedziczyć,
- osoby, które zostały uznane za niegodne,
- osoby, które zrzekły się dziedziczenia i ich zstępni,
- osoby, które odrzuciły spadek z ustawy.
Roszczenia przeciwko współspadkobiercom
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 13 grudnia 2004 r. (II CK 444/02, OSP Nr 4/2007, poz. 51) jeżeli uprawniony do zachowku, dziedziczący z ustawy wespół z innymi osobami, nie otrzymał należnego mu zachowku, ma przeciwko współspadkobiercom roszczenia o zapłatę sumy potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Ile wynosi zachowek?
Zachowek wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego, jeżeli uprawniony to osoba małoletnia lub trwale niezdolna do pracy. W pozostałych zaś przypadkach – wysokość zachowku wynosi połowę wartości udziału spadkowego.
Zapraszamy do kontaktu
Jeżeli mają Państwo dodatkowe pytania, zapraszamy do kontaktu telefonicznego, mailowego bądź osobistego w siedzibie naszej Kancelarii Bona Artis. Z chęcią pomożemy w sprawach dotyczących prawa spadkowego! Jeżeli chcą państwo dowiedzieć się więcej o prawie do zachowku, zachęcamy do zapoznania się z naszymi innymi artykułami na blogu.
Jeśli potrzebują Państwo pomocy prawnej z zakresu prawa spadkowego, nasza kancelaria jest do Państwa dyspozycji. Oferujemy profesjonalne wsparcie na każdym etapie postępowania spadkowego.
telefon: 12 307 14 04
formularz kontaktowy