Z chwilą śmierci danej osoby (spadkodawcy), spadkobierca nabywa spadek z mocy samego prawa i w tym zakresie nie musi składać żadnego oświadczenia. Nabycie spadku może nastąpić w drodze testamentu lub ustawy. Ta druga sytuacja może mieć miejsce, gdy zmarły nie pozostawił po sobie testamentu lub treść testamentu nie uwzględnia wszystkich składników majątku zmarłego.
Jednak nie zawsze otrzymany spadek wpływa korzystnie na stan naszych finansów. Jeżeli posiadasz informacje lub podejrzewasz, że spadkodawca posiadał liczne długi, możesz odrzucić spadek. Takie rozwiązanie jest również możliwe, jeżeli z jakiegoś powodu nie chcesz być spadkobiercą. Odrzucenie spadku skutkuje wyłączeniem z dziedziczenia tak jakby osoba nie dożyła otwarcia spadku, czyli chwili śmierci spadkodawcy.
Odrzucenie spadku może nastąpić przed sądem lub notariuszem. W tym poście skupimy się na sądowym odrzuceniu spadku.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku może złożyć przed sądem rejonowym osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Takimi osobami są osoby pełnoletnie, które nie zostały ubezwłasnowolnione częściowo lub całkowicie. W imieniu osób nieposiadających pełnej zdolności do czynności prawnych oświadczenie składają przedstawiciele ustawowi, którymi najczęściej są rodzice.
Omawiane oświadczenie może być złożone ustnie lub na piśmie z podpisem notarialnie poświadczonym.
Na odrzucenie spadku mamy czas przez 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swojego dziedziczenia, tj. powzięcie informacji, że spadek należy się z uwagi na treść ustawy lub testamentu. Termin ten zatem jest liczony indywidualnie dla każdego spadkobiercy. Termin ten może być także przywrócony z uwagi na uzasadnione okoliczności konkretnej sprawy. Termin ten zostanie zachowany także w przypadku, gdy przed jego upływem zostanie złożony wniosek do sądu o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Opłata od złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku wynosi 100 zł od każdej osoby, która odrzuca spadek. Opłatę sądową we w skazanej wysokości należy wnieść na rachunek sądu rejonowego, do którego skierowane zostało oświadczenie o odrzuceniu spadku bądź uiścić w kasie tego sądu. Dokument wniesienia opłaty należy dołączyć do składanego oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku powinno zawierać następujące informacje:
- Dane osobowe spadkodawcy, tj. jego imię i nazwisko, datę śmierci, dane adresowe ostatniego pobytu;
- Tytuł powołania do spadku, którym może być testament bądź dziedziczenie ustawowe;
- Dane osobowe wszystkich spadkobierców ustawowych, informacje o wszystkich testamentach pozostawionych przez spadkodawcę (nawet tych nieważnych) oraz miejsce przechowywania tych testamentów;
- Wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu, jeżeli dowody te nie zostały już poprzednio złożone;
- Oświadczenie spadkobiercy o odrzuceniu spadku o przykładowej treści: „Oświadczam, że spadek przypadający mi po zmarłym ojcu (imię i nazwisko zmarłego, adres ostatniego zamieszkania, data śmierci) na podstawie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Art. 1015. § 1. odrzucam w całości. Jednocześnie oświadczam, że nie mam dzieci, które mogłyby dziedziczyć w moje miejsce. Zgodnie z posiadaną wiedzą spadkodawca nie pozostawił testamentu”.
