Odziedziczyłem długi – co mogę zrobić?

W bieżącej praktyce Kancelarii spotykamy się z wieloma zapytaniami odnośnie do prawa spadkowego, które poruszają kwestie zadłużenia. Zdarza się przecież, że rodzina osoby zmarłej nie zdawała sobie sprawy w jak trudnej sytuacji finansowej był ich bliski. Dlatego warto bardzo wyraźnie zaznaczyć, że masa spadkowa składa się zarówno z aktywów – czyli przykładowo ruchomości, nieruchomości, środków znajdujących się na kontach i lokatach bankowych, ale także z pasywów – czyli mówiąc najprościej długów zmarłego.

Po nowelizacji przepisów kodeksu cywilnego odnoszących się do spadkobrania, które weszły w życie w roku 2015, zwiększono ochronę spadkobierców. W obecnym stanie prawnym po upływie sześciomiesięcznego terminu od powzięciu informacji o powołaniu do spadku, nabywamy z mocy ustawy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W tym miejscu zachęcamy do zapoznania się z jednym z poprzednich wpisów na blogu, który odnosi się do kwestii obliczania biegu terminu na skuteczne złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Istnieją trzy możliwości, z których może skorzystać osoba powołana do spadkobrania:

• przyjęcie spadku wprost (co skutkuje nieograniczoną odpowiedzialnością za długi spadkowe);
• odrzucenie spadku;
• przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza;

Zachęcamy również do zapoznania się z wpisem odnoszącym się do instytucji odrzucenia spadku, która została omówiona w poniższym wpisie: Czy odrzucenie spadku uwolni rodzinę spadkodawcy od długów?

Jak zatem wygląda sytuacja, w której to spadkobierca skorzystał z przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza?

Zgodnie z art. 1031 §2 Kodeksu cywilnego „W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.” Istotnym jest zatem, by spis lub wykaz inwentarza został sporządzony w sposób profesjonalny przy zachowaniu należytej staranności.

Niezwykle ważna jest świadomość bliskich zmarłego, że przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza w praktyce, iż mimo ograniczeń wynikających z powyższego przepisu, że wierzyciele spadkodawcy mogą dochodzić swych roszczeń z całego majątku osobistego przyjmującego spadek, w tym także (a nie jedynie wyłącznie) z masy spadkowej. Dodatkowo niekiedy przepisy szczególne wyłączają ograniczenia odpowiedzialności osób przyjmujących spadek – dla przykładu można wspomnieć o nieruchomości, na której ustanowiono hipotekę.

Kwestie spadkowe należą do jednych z trudniejszych z uwagi na zawiłości prawne, emocje towarzyszące śmierci bliskiego, a także często niezwykle skomplikowane relacje rodzinne. Z tego powodu warto korzystać z usług profesjonalnego pełnomocnika, który w sposób rzetelny poprowadzi sprawę. Nasza Kancelaria od lat pomaga naszym Klientom w sprawach z zakresu prawa spadkowego. Serdecznie zapraszamy do kontaktu.